އިސްތިޣުފާރުކުރުމަކީ (ފާފަ ފުއްސަވަން އެދުމަކީ) ކޮބާ؟

އިސްތިޣުފާރުކުރުމަކީ (ފާފަ ފުއްސަވަން އެދުމަކީ) ކޮބާ؟
أبو عبد الله عبد الرحيم المدني

الحمد لله رب العالمين. و الصلاة و السلام على رسوله الأمين، و على آله و صحبه ومن تبعه إلى يوم الدين. و بعد.

ލުޣަވީ މާނަ:
ޢަރަބި ބަހުގައި ބަހުގެ ގޮތުން އިސްތިޣުފާރުގެ މާނައަކީ ފާފަފުއްސެވުން އެދި ދެންނެވުމެވެ. އެބަހުގެ އަސްލަކީ (الغَفْرُ) އަލްޣަފްރު އެވެ. އެބަހުގެ މާނައަކީ ނިވާކޮށް ނުވަތަ ފޮރުވުމެވެ. ބުނެވެއެވެ. غَفَرَ اللهُ ذُنُوْبَهُ: سَتَرَهَا. ( އޭނާގެ ފާފަތައް ﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާ ޣަފަރަކޮށްދެއްވައިފިއެވެ. އެބަހީ: ޣަފަރަ: ފޮރުވައިދެއްވައިފިއެވެ)

އިޞްތިލާޙީ މާނަ:
ދުޢާއިން ނުވަތަ ތައުބާވުމުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުން ފާފަ ފުއްސެވުން އެދި ދެންނެވުމެވެ.

އިބުނު އަލްޤައްޔިމް ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. ” އިސްތިޣުފާރު، މި ލަފުޒު އެކަހެރިކޮށް އަތުވެއްޖެ ނަމަ އެބަހުގެ މުރާދަކީ ތައުބާވުމާއެކު ފާފަ ފުއްސެވުން އެދި ﷲ ޢައްޒަ ވަޖައްލައަށް ދެންނެވުމެވެ. އެއިލާހަކީ ފާފަފުއްސަވައި އަދި އޭގެ އަޘަރު ދުއްވައިލައި އަދި އޭގެ ނުބައިކަމުން ރައްކާތެރިކަން ދެއްވާ އިލާހެވެ. އަދި ސިތުރު ( އެކަމެއް ފޮރުވައިދޭ ދިނުން) މިމާނައިގައި ކޮންމެހެންވެސް އެކުލެވިގެންވެއެވެ. އެއީ އަންނަނިވި އާޔަތުގައި ވާ ފަދައިންނެވެ.





﴿فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُ‌وا رَ‌بَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارً‌ا﴾ [نوح: ١٠]

(މާނައިގެ ތަރުޖަމާއީ: އަދި ތިމަންކަލޭގެފާނު(އެބަހީ: ނޫޙު ޢަލައިހިއްސަލާމް) ދެންނެވީމެވެ. ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރިރައްބަށް ފާފަފުއްސެވުން އެދި ދަންނަވާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން އެއިލާހަކީ ގިނަގިނައިން ފާފަ ފުއްސަވާ އިލާހުކަން ކަށަވަރެވެ.)

އިސްތިޣުފާރު މި މާނައިގައި ތައުބާ ހިމެނިގެންވެއެވެ.

ނަމަވެސް އެއްލަފުޒު (އެބަހީ: ތައުބާ އާއި އިސްތިޣުފާރު) އަނެއް ލަފުޒާ އަޅައި ކިޔައިފިނަމަ (އެޔާވަކިކޮށްދޭ އޭގެ ޚާއްޞަސިފައަކީ) އިސްތިޣުފާރަކީ: އިސްވެދިޔަ ކަންކަމުގެ ނުބައިކަމުން ރައްކާތެރިކޮށްދެއްވުން އެދި ދެންނެވުމެވެ. ތައުބާއަކީ އެމީހަކު ކޮށްފައިވާ ނުބައިވެގެންވާ ޢަމަލުތަކުން ރުޖޫޢަވެ އޭގެ ނުބައިކަމުން ކުރިޔަށްއޮތްތަނުގައި ރައްކާތެރިކަން ދެއްވުން އެދި ދެންނެވުމެވެ. އަންނަނިވި އާޔަތުގައިވާ ފަދައިންނެވެ.

﴿وَأَنِ اسْتَغْفِرُ‌وا رَ‌بَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ﴾ [هود: ٣]

(މާނައިގެ ތަރުޖަމާއީ: އަދި ތިޔަބައިމީހުންގެ ވެރިރައްބަށް ފާފަފުއްސެވުން އެދި ދަންނަވާށެވެ. އެޔަށްފަހު އެއިލާހަށް ތައުބާވާށެވެ.)

اهـ: އިމާމު އިބުނުލް ޤައްޔިމުގެ ބަސްކޮޅު ނިމުނީ.

___________________________________

ލިޔުން ނެގިފައިވަނީ: معجم المصطلحات والألفاظ الفقهية މިފޮތުގެ އިސްތިޣުފާރު މި ބައިންނެވެ.

އެލިޔުމުގެ މަޞްދަރުތައް.

1 لسان العرب مادة (غفر)

2 والفروق في اللغة

3 والتعريفات ص 18 (علمية)

4 مدارج السالكين 1/ 307، 309

5 والموسوعة الفقهية 14/ 120

ނޯޓު: ދިވެހި ބަހުން ބުރެކެޓުތަކުގައި ލިޔެވިފައިވަނީ އަޅުގަނޑުގެ އިތުރު ބަސްތަކެކެވެ. އެއީ ތަރުޖަމާ ސާފުކޮށްދިނުމަށްޓަކައެވެ.

Post a Comment

0 Comments